Aan de slag met je uitstelgedrag!
Uitstelgedrag is een van de grootste energievreters op het werk en privé. Het is menselijk om taken waar je geen zin in hebt of waar je tegenop ziet uit te stellen. En het is makkelijk om aan je neiging tot uitstellen toe te geven: we hebben veel toegankelijke en aantrekkelijke (digitale) afleidings-mogelijkheden. Het gaat er dus om een goede balans te vinden tussen “willen” en “moeten”. En dat is niet altijd eenvoudig.
We hebben het niet over “een keertje” iets uitstellen. En ook niet over weloverwogen iets uitstellen omdat je er nu echt geen tijd voor hebt. Het gaat om uitstelgedrag waarbij impulsiviteit het steeds wint van verstand: je doet iets nu niet want:
- “Ik heb er geen zin in”
- “Ik zie er tegen op”
- “Ik heb er een hekel aan”
- “Ik weet niet waar ik moet beginnen”
In plaats daarvan ga je iets doen dat je leuk vindt, makkelijk vindt, dat toevallig voorbij komt of [vul zelf in]. Iedereen heeft zo zijn eigen excuses. Is dat erg? Behalve zonde van de tijd, kan uitstelgedrag leiden tot irritaties in de samenwerking, overwerk in de avonduren, een slechte werkreputatie of zelfs ontslag. Voor de organisatie betekent het altijd productiviteitsverlies of vertraging.
Zes typen uitstellers
Afhankelijk van je persoonlijkheidskenmerken en emotionele behoeften vraagt het verminderen van uitstelgedrag een andere aanpak. Er zijn grofweg gezien zes typen uitstellers met hun eigen innerlijke conflict te onderscheiden:
Type uitsteller | uitstel excuus |
Perfectionist | “Het is nog lang niet perfect, er ontbreekt nog veel” |
Dromer | “Ik heb geen zin in al die details, dat komt wel” |
Piekeraar | “Ik weet niet zeker of ik dit wel kan, wat kan er allemaal mis gaan?” |
Crisis-maker | “Ik werk het beste onder tijdsdruk, vlak voor de deadline” |
Uitdager | “Waarom zou ík dit moeten doen? Kan iemand anders dit niet doen?” |
Pleaser | “Ik vind het moeilijk om “nee” te zeggen, ik wil iedereen te vriend houden” |
Deze zes typen uitstellers vertegenwoordigen de uitersten van 3 kenmerken:
Aandacht voor details: | de perfectionist besteedt teveel aandacht aan details terwijl de dromer juist te weinig aandacht aan details geeft. |
Blik op de toekomst: | de piekeraar maakt zich teveel zorgen over wat er kan gebeuren en de crisis-maker denkt daar juist te weinig over na, tot het “uur U” aanbreekt. |
Relatie tot anderen: | de uitdager gaat tegen de anderen in, terwijl de pleaser juist teveel rekening houdt met de anderen. |
Ieder type zijn eigen aanpak
Herken jij jezelf in één van bovenstaande typeringen? En wil jij je uitstelgedrag aanpakken? Ga dan met onze tips aan de slag.
Perfectionist
- Zet niet alles wat je kunt bedenken op je takenlijst, maar alleen de taken met de hoogste prioriteit
- Plan je agenda niet vol maar hou 20% van je tijd vrij voor tegenvallers en onverwachte zaken
- Budgetteer je taken met tijdlimieten: meer tijd besteed je er niet aan
- Vervang “zou moeten” door “zou kunnen” en “ik moet” door “ik wil”
Dromer
- Stel jezelf bij iedere taak concrete vragen over het eindresultaat, de acties die hiervoor nodig zijn, de volgorde, wie je erbij nodig hebt, wanneer zaken klaar moeten zijn en wat de doorlooptijd is
- Schat de benodigde tijd in en verhoog dat met 20%
- Ga bij iedere taak na wat de cruciale details zijn waardoor het kan mislukken en wat je moet doen om te zorgen dat je actie slaagt
- Vermijd vage uitspraken als “ik zou eigenlijk”, “ik probeer om”, “binnenkort”, “zo spoedig mogelijk”. Wees concreet en specifiek
Piekeraar
- Bagatelliseer jezelf, je kennis, je vaardigheden en je ervaring niet
- Verdeel grote intimiderende taken in kleine niet-intimiderende activiteiten.Bekijk je voortgang bij iedere 5 of 10% en geniet van je resultaten
- Vermijd woorden als “misschien”, “waarschijnlijk”, “ik weet niet zeker”, “ik probeer”. Gebruik positieve en actie-georiënteerde formuleringen
- Verbind aan “ik kan niet” of ‘ik weet niet” iets wat je wél kunt of weet
Crisis-maker
- Realiseer je dat je niet alleen goed kunt omgaan met last-minute stress, maar dat je er meestal ook de veroorzaker van bent
- Laat je minder door je gevoelens leiden en meer door de feiten.
- Zoek andere redenen om in actie te komen dan de kick van last-minute stress
- Realiseer je dat pas als je er aan begonnen bent, blijkt of een taak leuk is
- Vermijd woorden waaruit je negatieve gevoel over taken blijkt en vervang die door positieve, actie-georiënteerde formuleringen
Uitdager
- Zie wat anderen van je vragen niet als een opdracht maar als een verzoek
- Wees geen “rebel without a cause” en denk na over alternatieve manieren om te reageren anders dan afwijzend, provocerend of sarcastisch
- Vermijd beschuldigingen en verwijten. Begin zinnen niet met “jij”, maar met “ik”. Maak je excuses als je iets niet hebt gedaan wat je wel had toegezegd
- Werk mét je team in plaats van tégen je team
Pleaser
- Realiseer je dat je niet alles kan doen en niet alles kunt zijn voor iedereen
- Maak jouw keuzes, stel jouw prioriteiten, bewaak je grenzen en neem de regie over jouw werk/leven
- Vervang “ik zou eigenlijk moeten” door “ik wil”
- Leer wanneer en hoe je “nee” kunt zeggen en spreek 1 van deze mogelijkheden hardop uit in situaties waarin je “nee” denkt:
- Nee met een beleefd bedankje
- Nee met een verklaring
- Nee met een alternatief
- Of zelfs nee zonder meer
Wil je meer weten?
Wil je meer weten over onze in-company time management trainingen
op je eigen werkplek, klik dan hier.
Je kunt ons natuurlijk ook bellen: 06 – 16.37.00.77. We geven je graag advies.